Schaduwfiguren: spiegels van wat we niet durven zien

De term ‘schaduwfiguren’ hoorde ik steeds vaker. Ik werd nieuwsgierig en ging uitzoeken wat het betekent, vooral in relatie tot hoe we ons verhouden tot anderen en onszelf.
In de psychologie verwijst een schaduwfiguur naar delen van onszelf die we hebben weggedrukt of ontkend. Dat kan van alles zijn: boosheid, kwetsbaarheid, jaloezie, trots, behoefte aan vrijheid. Het zijn eigenschappen die ooit “ongepast” of “te veel” voelden, en die we daarom buiten ons bewustzijn hebben geplaatst.

Bij codependency wordt dit zichtbaar op een bijzondere manier. Wie geneigd is zich te verliezen in de behoeften van een ander, heeft vaak een deel van zichzelf onderdrukt. Dat deel, onze schaduw, komt dan naar voren via anderen. Ze worden als het ware schaduwfiguren: mensen die iets in ons spiegelen dat we nog niet durven of kunnen zien.

Een paar voorbeelden:

  • Iemand die emotioneel afstandelijk is, kan je raken omdat jouw eigen behoefte aan autonomie nog onzichtbaar of ongewenst voelt.
  • Iemand die veel aandacht opeist, laat jou zien dat jouw eigen kracht of assertiviteit ooit niet welkom was.
  • Iemand die je enorm aantrekt of irriteert, kan iets in jou aanraken dat hunkert naar erkenning, liefde of vrijheid.

Het mooie is dat deze figuren geen vijanden zijn. Ze laten juist zien wat aandacht en heling nodig heeft. Door te onderzoeken welke emotie iemand bij je oproept, welke behoefte of kracht onderdrukt is, leer je jezelf beter kennenHet proces bestaat uit drie stappen:

  • Integreren: geef jezelf toestemming om dit deel op een gezonde manier te leven.: voel wat er in jou gebeurt bij deze persoon, zonder oordeel.
  • Toelaten: geef ruimte aan de emotie of behoefte die naar boven komt.
  • Integreren: geef jezelf toestemming om dit deel op een gezonde manier te leven.

Zo verschuift de energie van afhankelijkheid naar heelheid. De ander hoeft je niet langer compleet te maken; je wordt zelf weer volledig door alles in jezelf te zien en te omarmen. Schaduwfiguren worden zo niet langer iets waar je tegen vecht, maar spiegels die je helpen om je eigen kracht en kwetsbaarheid te integreren.